Voor de duidelijkheid: Er zijn 3 Jannen Wagenaar en we hebben het hier over de middelste Jan, die vroeger bekend
stond als Jan Wagenaar junior. We kunnen hem ook Jan Wagenaar Twee noemen,
want juniors veranderen door de tijd in seniors en dan weet niemand
meer over wie het gaat. Zeker als ze allemaal Jan als voornaam hebben. Jan Wagenaar II overleed op 1 december 2020 op 83-jarige leeftijd, na een kort ziekbed.
Hieronder staan 4 artikelen over deze legendarische pikeur:
1. artikel dat Henri van Voorn schreef naar aanleiding van het officiële afscheid van Jan Wagenaar als pikeur op 24 oktober 2010 in Groningen.
2. Video's van Jan Wagenaar
3. artikel uit het paardensport maandblad BIT, nr. 189 van november 2011. Tekst: Bram Hulzebos
4. artikel van de website www.kortebaandraverijen.nl (gebr. Hilgersom) over de kortebaancarrière van Jan Wagenaar.
5. In memoriam, door Henri van Voorn
6. Jan's paarden-alfabet, door Henri van Voorn
Boven: De 82-jarige Jan Wagenaar in 2019, met zijn dochter Yvonne
en zijn kleindochters Ingrid en Bianca Vermeer.
Bij het afscheid van pikeur Jan Wagenaar
Hieronder een artikel dat Henri van Voorn schreef naar aanleiding
van het officiële afscheid van Jan Wagenaar als pikeur op 24
oktober 2010 in Groningen. Het is gepubliceerd in het vakblad "Draf&Rensport"
nr. 43 van 21 oktober 2010.
Titel:
Hij moest en zou winnen
Jan Wagenaar neemt zondag a.s. in het stadspark van Groningen officieel
afscheid als pikeur. Zijn laatste start ligt al weer enige tijd
achter ons, maar in Groningen vonden drafsportliefhebbers dat de
legende Jan Wagenaar niet via de achterdeur van het podium mocht
verdwijnen. Zondag staat hij nog eenmaal in de schijnwerpers en
gezien zijn staat van dienst moet u eigenlijk allemaal komen om
hem toe te juichen.
"Het is hier mooi hè?" zegt de 73-jarige Jan Wagenaar als we na
het gesprek de stallen zijn doorgelopen en aan de achterzijde uitkijken
over zijn domein. Dat domein bestaat uit een 1600m. lange zandbaan,
een sintelbaan, heel veel kampjes en prachtige bebossing rondom.
De zon schijnt volop en dan is het genieten in Otterlo. Jan Wagenaar
heeft maar één probleem en dat is dat de tijd voorbij vliegt. Als
ik zeg dat het vijftien geleden is dat ik bij hem was voor een interview,
dan gelooft hij me niet. Het meegebrachte Kerstnummer van 1995 overtuigt
hem met moeite.
De successen
Praten met Jan Wagenaar blijft een genoegen. De man die tijdens
de hoogtijdagen van zijn imposante carrière de naam had ingetogen
en zwijgzaam te zijn is nu een onderhoudend gastheer. Mijn herinneringen
aan hem gaat terug tot 1964. Als tienjarige fietste ik steevast
op koersdagen om een uur of tien 's morgens naar het stadspark om
naar het voorwerk van de deelnemende paarden te kijken. De meeste
deelnemers van buiten Groningen stonden met hun veewagen in het
laantje waar de dravers ook de baan in moesten. Tegenwoordig razen
daar nu auto's over de ringweg. Als Jan Wagenaar in Groningen was,
dan was het druk rond zijn veewagen, want aan boord bevond zich
dan vaak de legendarische Quicksilver S. Velen keken toe hoe jonge
Jan zijn werk deed. Als je daarna naar het later afgebrande renbaanrestaurant
ging, dan hoorde je van afstand zijn vader, Jan Wagenaar senior,
al toeteren. Zo kalm als Jan junior zijn werk deed, zo verbaal aanwezig
was senior. Als hij zelf niet reed, dan pendelde senior de hele
middag heen en weer tussen een tafeltje in het restaurant en de
trap naar buiten. Op die trap volgde hij de koersen en hoorden wij
hem roepen "me soon gaat winne". En winnen deed Jan Wagenaar vaak.
Helaas is het exacte aantal zeges niet meer te achterhalen, maar
hij en echtgenote Annie weten vrijwel zeker dat het tussen de 3.480
en 3.490 moet liggen. Geen pikeur in Nederland die tot dusver in
zijn buurt is gekomen. Hij werd dan ook via een landelijke verkiezing
op het internet tot Pikeur van de Eeuw uitgeroepen. In zijn carrière
werd hij elf keer rijderskampioen van Nederland, een keer Europees
kampioen en negen keer winnaar van het trainersklassement. Hij won
met Quicksilver S de Grote Prijs der Lage Landen en met Henri Buitenzorg
de Prijs der Giganten, het Europees Kampioenschap der Vijfjarigen
in Denemarken en het Greyhound Rennen in Duitsland. Hij won vijfmaal
de Derby, zes keer de Sweepstakes, zes keer het H. van Wickevoort
Crommelin Memoriaal, vijf keer het Kampioenschap van Nederland,
acht keer het Kampioenschap der Nederlandse Paarden, vijf keer de
Grote Prijs van Nederland, vier keer de Gouden Zweep, vier keer
de Jonkerprijs en eenmaal de Jofferprijs. Tenslotte won hij tweemaal
de Productendraverij. Verder heeft hij alle andere grote koersen
die in de jaren 1960 tot 1990 werden verreden een of meer keren
gewonnen. Hij meldt maar even dat hij Merevelds Mijlrecord maar
liefst acht keer won.
Uit zijn meest succesvolle periode herinnert hij zich vooral de
enorme strijd tegen zijn concurrenten. "Tegenwoordig heb je Langeweg
en dan komt er een hele tijd niets. Dat was in mijn tijd anders.
Mijn vader en ik moesten het heel vaak opnemen tegen paarden van
Willem Geersen en zijn eerste pikeur Martin Vergay en tegen de paarden
van Jan van Dooyeweerd. Neem alleen maar de vele duels die Jour
de Java met Vergay en Quicksilver S met mij op de sulky uitvochten.
Het publiek stond dan op de banken, want je wist nooit wie zou gaan
winnen. Later vocht ik met Henri Buitenzorg vele duels uit tegen
Eland en Jojo Buitenzorg van Jan van Dooyeweerd. Bij het noemen
van zijn successen vallen er vele namen uit een ver verleden. Namen
die velen niets zullen zeggen. Hij vindt het een goed voorstel als
ik in dit verhaal zijn grootste cracks Quicksilver S en Henri Buitenzorg
voor het voetlicht haal.
Quicksilver S kwam pas op 9-jarige leeftijd bij de Wagenaars op
stal en bracht het uiteindelijk tot een winsom in guldens van 318.839.
De hengst won maar liefst 142 koersen en was daarmee wereldrecordhouder.
Hij nam op 17-jarige leeftijd afscheid op Mereveld met een zege
in de Revanche der Grote Prijzen. Van het ontroerende afscheid plaatsten
vele dagbladen een foto op de voorpagina.
Henri Buitenzorg was zijn andere grote crack. Hij was vroegrijp
en won de Derby. Het was een Derby met een enorme emotionele ontlading.
In de aanloop naar die Derby kregen Jan en Annie een ernstig verkeersongeluk,
waardoor Jan de Derby leek te missen. De arts gaf Jan uiteindelijk
toestemming voor één ritje met Henri op Derby dag. Tot ontsteltenis
van alles en iedereen maakte Henri Buitenzorg aan de start een fout
en verloor een meter of 80. Jan Wagenaar ging in de achtervolging
en Duindigt "ontplofte" toen Henri op het laatste toch nog Hoot
Song achterhaalde. "Henri was net een hondje, alleen een beetje
eigenzinnig. Helaas is hij tijdens zijn loopbaan nooit optimaal
geweest tijdens de dag van de Grote Prijs der Lage Landen. Daardoor
kon hij in die koers nooit schitteren. Jammer voor een paard dat
verder eigenlijk alles gewonnen heeft" sprak Wagenaar vijftien jaar
geleden over zijn lievelingsdraver.
Groningen is speciaal
Dat Jan Wagenaar zondag officieel afscheid mag nemen in Groningen
doet hem goed. Miep Nijdam-Hamming nam daartoe het initiatief, zij
kent als dochter van trainer/pikeur Roelof Hamming de verdiensten
van Jan Wagenaar uit de tijd dat haar vader met Willemarie GS, Ammetiena
van IJmuiden en Coryphee RH vaak tegen Wagenaar moest aantreden.
Jan Wagenaar blijkt een bijzondere band met Groningen te hebben.
"Ja, ik vond het er altijd gezellig en ik won er in 1953 mijn eerste
koers met Quita Scott. In oktober 2007 zegevierde ik er voor het
laatst met Very Nice Lobell. Mijn dochter Yvonne won er met Panam
haar eerste koers en zelf won ik met Remi Star de kortebaandraverij
in de binnenstad ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de
vereniging in 1986. Remi Star had er toen net 5m bij gekregen, maar
vanwege het bijzondere evenement wilden we het nog een keer proberen.
Mooi dat hij juist die keer nog won. Wij hebben altijd goede eigenaren
uit Groningen gehad. Mijnheer Smit, die heel veel en heel lang paarden
bij ons had staan. Na een zege van zijn Ouicksilver S kreeg ik een
brief met felicitaties en de mededeling dat ik als cadeau een sulky
mocht uitzoeken. Na het overlijden van mijnheer Smit ben ik nog
eens naar Zuidhorn, waar Smit zijn stoeterij had, geweest voor de
opening van de Quicksilver S sporthal.
Verder had je Piet Meinardi met Henri Buitenzorg, Tijks met Bruno,
Harm Roggen met Michael Nimble en Geert van der Meulen met Ynyala.
Vroeger hadden we ook paarden van caféhouder Lindeman. Vader en
ik gingen dan om vier uur 's ochtends uit Amstelveen naar Groningen.
Dan brachten we de paarden naar het stadspark en gingen zelf koffiedrinken
en iets eten bij Lindeman aan de Hereweg. Daarna naar de baan om
paarden voor te werken. Dat moest op tijd, want daarna ging de baan
dicht om klaargemaakt te worden voor de koersen. Aan het Academisch
Ziekenhuis in Groningen (het huidige UMCG hvv) heb ik te danken
dat ik nog goed kan lopen. Ik kwam in 1983 niet Udet Star in Hilversum
ten val en brak mijn been op vier plaatsen. In het ziekenhuis van
Hilversum hebben ze me toen verkeerd behandeld. Ik bleef maar pijn
houden en kon niet zonder stok lopen. Mevrouw Lekay, van Panam,
regelde daarna dat ik naar Groningen kon. Ik werd snel geopereerd
en lag er een week of zes in het ziekenhuis. Gelukkig lag Dirk Lukje
er ook zodat we mooi over paarden konden praten. Ik ben die dokter,
met die hele grote handen, eeuwig dankbaar. Dertien maanden na die
val kon ik weer koersen".
De opvolgers
Jan Wagenaar was niet alleen succesvol op de langebaan, maar mocht
ook graag kortebanen. Zijn laatste zege in dat metier boekte hij
met Resi Bes uit de training van Hans Bot in 2006 in De Lier. Daarna
probeerde hij nog dat succes te herhalen, maar het bleef bij plaatsgelden
met paarden als Nathan Streamline, Freddy Mercury en Watch this
Diamond. Hij geeft toe dat hij dat kortebanen mooi vindt. "Ja ik
mocht het graag doen, al moet je er wel een geschikte draver voor
hebben. Ik kijk nog altijd graag bij de start. Starten is zo belangrijk
weet je. Ik erger me soms dood als ik via de schotel naar bandenstartkoersen
in ons land kijk. 'Leren ze het dan nooit' roep ik regelmatig. Bij
de kortebaan ontmoet ik veel bekenden en dat doet me goed".
Mooie herinneringen bewaart hij ook aan de dag dat hij vijftig jaar
pikeur was. Veel van de leerlingen die ooit bij hem werkten bezorgden
hem een feestelijke dag. Koen Veen en Bas Bos waren de organisatoren.
Als ik hem vraag wie in de loop van de jaren iets van hem hebben
geprobeerd op te steken, dan noemt hij Gerrit Gommans, Piet Zandt,
Jan de Boer, Jan Klok, Martin Lukje, Leo Kokkes, Joop Bolt en Wim
Hamming. Hij geeft ogenblikkelijk aan, dat hij vast nog veel namen
vergeet.
Ik breng het gesprek op zijn laatste koers eind 2009 als pikeur.
Hij besloot te stoppen omdat zijn eigen paarden minder werden. Dat
was moeilijk te verteren voor de man, die zijn hele leven toch een
beetje 'win ziek' was. Hij moest en zou voorop eindigen. Bijkomstigheid
was, dat zoon Jan junior uit Zweden terugkeerde naar Otterlo op
het moment dat Hans Bot van daaruit naar Friesland vertrok. Met
de komst van junior ging een diepgekoesterde wens van zijn ouders
in vervulling. Vijftien jaar geleden hoopte hij al op een opvolger
voor het unieke bedrijf. Vol trots vertelt pa hoe junior ooit in
Schaesberg zijn eerste koers won door met Olaf Fez senior met Robin
Buitenzorg te kloppen. Diezelfde Robin bracht junior later winst
in het Kampioenschap Nederlandse paarden. Senior vertelt alsof het
gisteren gebeurd is. "Ik reed die dag zelf Ossian, maar die kreeg
ik weer eens niet foutloos van start. Omdat Yvonne op vakantie was,
reed Jan junior Robin. Ik had hem gezegd zo lang mogelijk te wachten
en dan op speed proberen de koers te beslissen. Ik vergeet nooit
dat ik in de achterhoede richting finish reed en dat ik opeens zijn
arm omhoog zag gaan bij de finish. Ik schreeuwde het uit van geluk
en de rijders om me heen keken alsof ik gek geworden was. Successen
van je kinderen zijn prachtig. Wat dat betreft ben ik blij dat Yvonne
weer is gaan rijden. Zij heeft het echt in de vingers en kan met
elk paard omgaan".
Junior beleert tegenwoordig jaarlingen, die vervolgens bij andere
trainers worden ondergebracht. Hij begon met jaarlingen van de combinatie
Vibelzee/JDS Racing en toen dat succesvol bleek, kwamen ook anderen.
Momenteel staan er veertig paarden en moet er zelfs meteen wachtlijst
gewerkt worden. Jan en zijn vriendin werken iedere dag vol overgave
met super gefokt materiaal. Zij worden bijgestaan door Michael Schmid
en Yvonne Wagenaar. Wagenaar, die zelf met de nodige ongelukken
te maken heeft gehad, vertelt vol afschuw dat zijn dochter haar
man bij een auto ongeluk verloor. Yvonne verkocht daarna de boerderij
en trok in Otterlo in de woning waar ooit de ouders van Jan Wagenaar
woonden.
De toekomst
Als je Jan Wagenaar vraagt wat hij van de toekomst verwacht, dan
blijkt hoe gelukkig en tevreden hij is. "Annie en ik hoeven niet
zoveel meer. We kunnen ons prima redden, vooral omdat we vroeger
zuinig zijn geweest. Dat heb ik van mijn vader geleerd. Daardoor
kon ik al een stapje terugdoen in de jaren tachtig. Zelf hebben
we nog twee eigen paarden, die Annie en ik samen doen. Woyie River
is na een blessure op de weg terug en verder hebben we de tweejarige
Byou van Royal staan. We hopen zo lang mogelijk in goede gezondheid
hier te kunnen blijven. Tot dusver mogen we niet klagen. Annie is
een jaar ouder dan ik, maar voert iedere morgen om half zes. Verder
mest ze nog boxen. Ze is mijn hele leven een steun en toeverlaat
geweest en ik vind het super dat ze nog zoveel doet. We genieten
van iedere dag met de kinderen en kleinkinderen om ons heen. Alleen
de tijd gaat zo snel. Junior is alweer 48 en Yvonne al 50. Jan heeft
een zoon en Yvonne drie dochters. Het zijn niet op en top drafsportliefhebbers,
maar ze helpen wel mee en gaan mee naar de baan als er paarden lopen.
Soms hoop je dat een van je kleinkinderen ook gaat koersen, maar
aan de andere kant is het maar beter van niet". Die laatste uitspraak
vraagt om meer toelichting. Vijftien jaar geleden was Jan Wagenaar
al niet optimistisch en dat is er niet beter op geworden. "Het doet
pijn om te zien hoe het momenteel gaat. Ik heb nog meegemaakt dat
ze in Nootdorp de bookmakers van de baan hebben gezet. Het moest
allemaal een beetje netter. Nou dat zal dan wel, maar van Duindigt
is toch niets meer over. We zijn de laatste tijd een paar keer naar
Wolvega geweest en dat ziet er fantastisch uit. Nu maar hopen dat
de omzet daar ook wat omhoog gaat. Ik heb mijn hoop gevestigd op
de samenwerking met Frankrijk, maar dan moeten ze wel wat betere
paarden sturen dan wat ik de laatste keer zag. Dat was een lachertje.
Als het niet snel beter gaat dan kun je 's winters de banen wel
dicht gooien. Op deze manier verdient niemand iets". Je ziet dat
het hem aan het hart gaat dat het zo met 'zijn' sport gaat. Hij
staart naar de grote advertentie voor de Van der Ark dag in Groningen.
Daar staat een foto van hem en Quicksilver S bij met op de achtergrond
een uitpuilende tribune. Hij lijkt zich af te vragen of dat ooit
nog terugkomt. Als ik hem tot slot vraag welke veranderingen in
de wereld van de drafsport hem het meest verbaasd hebben, dan hoeft
hij niet lang na te denken. "De paarden zijn tegenwoordig veel beter
gefokt. De meeste lopen zonder gewicht, terwijl wij vroeger de hele
tuigenkist eraan hingen. Op het gebied van voeding, banen en begeleiding
is ook veel vooruitgang geboekt. Wat gebleven is, dat het karakter
van een draver nog altijd heel belangrijk is voor succes. Ze moeten
mij dan ook niet wijsmaken dat een paard vanuit het doden-spoor
niet kan winnen. Onzin, dan zijn ze niet goed genoeg". Die laatste
woorden spreekt hij strijdbaar uit. Dat was nou net de eigenschap,
die de grondslag vormde voor zijn grote successen. Hij moest en
zou winnen!
(einde artikel van Henri van Voorn)
We tonen hieronder een aantal illustratieve foto's
uit het leven
van Jan Wagenaar II.
Boven: Q Deter van Zora met zijn moeder Zora, die wordt
vastgehouden door eigenaar Jan Wagenaar sr.
De nog jonge Junior staat tegen de fokmerrie aan.
Veulenkeuring op Duindigt.
Boven: Prinses Zora en Jan Wagenaar worden gehuldigd
na hun overwinning in de Productendraverij 1950.
De hele familie staat erbij: Mevr. Wagenaar,
Jan junior en Nellie (rechts).
Boven: Een paar jaar later. Zora met een ander veulen en
de hele familie Wagenaar. Junior heeft een overall aan
en werkt blijkbaar al mee op stal. Links staat zus Nellie.
Boven: Van links naar rechts: Jan junior, Annie, moeder, Jan sr.
en Nellie. Tom Kooyman nam deze foto.
Wagenaar senior reed net zo'n "dikke auto" als
Willem Geersen: een Buick, met trekhaak.
Boven: Jan en Annie kijken in het fotoboek naar
de zegepralen van Jan Wagenaar sr.
Boven: Jan Wagenaar jr. (hier nog zonder helm) rijdt
blij een ereronde met Quicksilver S op Duindigt.
Boven: Schitterende foto van de eerste overwinning
in de Gouden Zweep (1962) in een serie van vier!
Quicksilver S klopt Theo Messidor
en Jan Wagenaar jr. is blij!
Boven: Grote Prijs der Lage Landen 1962:
Op de finish houdt de 15-jarige Quicksilver S een
hoofdlengte voorsprong op Othka en junior weet dat hij
heeft gewonnen.
Boven: Jan Wagenaar gehuldigd na zijn zege in de GP der
Lage Landen 1962. Annie heeft de jonge Yvonne op de arm.
Links krijgt eigenaar Jo Smit felicitaties.
Boven: Bernadine behaalt de zege voor Allegonda's Juweel
(A. Knijnenburg). Dit betekende de 1000e zege voor Jan Wagenaar.
Alkmaar, 27-8-1967.
Quicksilver S met de Wagenaars.
Boven: Na een ernstig auto-ongeluk was het niet zeker of Jan Henri Buitenzorg
kon rijden in de Derby. De eigenaar had gezegd, dat als Jan niet
kon rijden, het paard niet zou starten. Op eigen risico verliet
Jan het ziekenhuis en kwam aan de start. Tijdens de koers leek
het toch nog mis te gaan door een lange fout van Henri in de eerste
bocht. Na een lange inhaalrace wist Henri alsnog te winnen.
De tienduizend bezoekers konden hun ogen niet geloven.
Boven: Jan toont Henri Buitenzorg thuis in Otterlo.
Boven: Soeverein blijft Manza Buitenzorg voorop en wordt
Kampioen der Nederlandse Paarden 1978. Al voor de finish
steekt Jan Wagenaar blij zijn zweep in de lucht.
Boven: Jan wint opnieuw een Derby,
hier met de machtige Tony Vitesse in 1980.
Boven: Tafna wordt door Jan Wagenaar getoond begin jaren tachtig.
Video's
Documentaire 'Pikeur van de Eeuw' op TV-Gelderland :
Een interview met Jan Wagenaar op TV-Gelderland (via de website www.drafsport.nl). Met beelden van Quicksilver S,
Henri Buitenzorg, oude Jan Wagenaar, etc. :
Click op de camera
Gouden Zweep 1973 interview:
In de lange voorbeschouwing in Studio Sport voor de Gouden Zweep
van 1973 zien we interviews met Piet Strooper, Jan Wagenaar, Jan de Leeuw en tenslotte Jan van Dooyeweerd. Piet vertelt over de kansen van Henriette Signal, Jan Wagenaar over Flamingo Six en Grenadier, Jan de Leeuw over Ilina en Helios CH en Jan van Dooyeweerd over Eland. Tussendoor filmbeelden van Quicksilver S in de Gouden Zweep van 1962, van de valpartij in 1967 en van de Gouden Zweep van 1971 op Mereveld, waarin Eland (geschoren hals) na de laatste bocht For Ever (witte orenkap) voorbij gaat gevolgd door Henri Buitenzorg. Zij worden eerste en tweede. For Ever derde. Met hun voorspellingen zaten de trainers ernaast: de Gouden Zweep van 1973 zou worden gewonnen door outsider Jello (met Giel v.d. Togt), voor Gay Rodney.
Click op de camera
Onderstaand een artikel uit het paardensport maandblad
BIT, nr. 189 van november 2011.
Tekst: Bram Hulzebos
Titel: Buitengewoon leven
Subtitel: Jan Wagenaar en zijn buitengewone dravers
Doe maar gewoon dan doe je gek genoeg. Dat is het motto van de 74-jarige
trainer en pikeur Jan Wagenaar. Nietemin mag hij terugkijken op
een buitengewone loopbaan, met buitengewone paarden en buitengewone
hoogtepunten.
Het regent pijpenstelen. Eén tel buiten en je bent nat tot op je
ondergoed. Jan kijkt door een kier langs de staldeur naar buiten.
Quicksilver S staat nog buiten. Het paard moet naar binnen. De nog
jonge Jan vouwt een lege voederzak van jute over zijn hoofd en trekt
een sprint naar het kampje waar de legendarische draver staat. Altijd
als Quicksilver uit het kampje wordt gehaald, blijft hij even staan
om een hap gras te nemen, iedere dag. Dit keer heeft Jan haast,
hij wil Quicksilver snel op stal hebben, maar Quicksilver staat
stokstijf stil. Als Jan door wil lopen, voelt hij een hap in zijn
kraag. „Als ik die jute zak niet over mijn hoofd had gehad, dan
was het heel anders afgelopen", zegt Jan Wagenaar. „Hij moest en
zou een hap gras."
Wagenaar begon zijn loopbaan bij zijn vader, die eveneens een bekende
trainer en pikeur was. Wagenaar junior won zijn eerste koers in
1950 op de baan in het Groningse Stadspark. Na deTweede Wereldoorlog
werd het wedden op paarden weer toegestaan en de sport bloeide als
nooit tevoren. Duizenden mensen trokken wekelijks naar de koersen
op banen in Drachten, Hoogezand, Groningen, Hilversum, Schaarsberg,
Duindigt, Utrecht en Alkmaar. De naam Wagenaar was toen al een begrip.
De Wagenaars hebben veel buitengewone dravers in hun stal in Amsterdam
en later in Otterlo gehad; de in 1949 geboren Quicksilver S spant
de kroon. Aanvankelijk leek Quicksilver S niet bepaald in de wieg
gelegd voor een glanzende koerscarrière. Hij maakte fouten, blesseerde
een spier, werd als dekhengst afgekeurd door de hengstencommissie
en was nogal pittig in de omgang. „Mijn vader had hem al wel zien
lopen, toen hij nog lang niet bij ons stond. Hij zag al dat hij
niet wilde trainen. Hij zei: "Als dat paard bij mij op stal
komt, dan doe ik hem andere ijzers onderen zet ik hem in het land.
"Mijn vader was een ongelofelijk goede paardenman." Zijn eigenaren
kregen zo langzamerhand de buik vol van Quicksilver. De resultaten
hielden niet over en hij vertoonde lastig gedrag. Zijn fokker, J.
Smit uit Groningen, kocht de hengst in 1957 terug en bracht hem
onder bij vader en zoon Wagenaar in Otterlo. Vader Wagenaar deed
precies wat hij eerder al had aangekondigd. Hij zette andere ijzers
onder de hoeven van Quicksilver S en maakte een lange, rechthoekig
wei pal naast de lange zijde van de trainingsbaan. Quicksilver liep
vrolijk mee met de andere paarden die daar voor de sulky werden
getraind. Zo hield de karaktervolle draver zijn conditie op peil,
zonder dat hij het gevoel had aan het werk gezet te worden. De trainingsarbeid
die voor andere dravers dagelijkse kost was, werd Quicksilver niet
opgelegd. Na verloop van tijd kreeg Quicksilver S plezier in het
koersen. Eindelijk begreep hij de mensen. „Nee", reageert Wagenaar
verontwaardigd, „eindelijk begrepen de mensen hém. Hij kon al heel
jong heel hard. Je moet een paard niet beledigen." Quicksilver S
beloonde zijn nieuwe trainers en rijders voor hun geduld en inzicht.
Hij won vier keer de Gouden Zweep, op vijftienjarige leeftijd veroverde
hij de Grote Prijs der Lage Landen, drie keer behaalde hij het Kampioenschap
van Nederland en de Grote Prijs van Nederland. Een sensatie. Vaak
begon het publiek al te juichen als het paard voor de eerste keer
langs de tribune stoof. Tegen de tijd dat het paard een ronde later
over de finish kwam, was het gejuich zo luid als in een voetbalstadion
bij een doelpunt van de thuisclub. De eerste helft van de jaren
'60 overheerste Quicksilver S de Nederlandse drafsport. Hij won
142 koersen: tot op de dag van vandaag het wereldrecord, althans
voor warmbloedige dravers. De Telegraaf publiceerde de dag na het
afscheid van de draver een artikel onder de kop "Gouden jaren
nu voorbij". Dat mocht voor Quicksilver S gelden, voor Stal
Wagenaar gold dat bepaald niet. Niet lang daarna kwam een ander,
opnieuw zeer bijzonder paard op stal bij de Wagenaars: Henri Buitenzorg,
een anderhalfjarige van Piet Meinardi. „Een wereldeigenaar. Ook
een Groninger trouwens. Nooit commentaar, hij begreep wat er tijdens
een koers allemaal kon gebeuren." Hoe geweldig deze eigenaar was,
bleek toen Jan Wagenaar, zijn vrouw en zoon betrokken raakten bij
een auto-ongeluk, ruim twee weken voordat Henri Buitenzorg in de
Derby moest open. „Meinardi kwam in het ziekenhuis bij me op bezoek
en zei tegen me: 'Als jij niet rijdt, dan loopt Henri niet in de
Derby'. Dat greep me verschrikkelijk aan. En ik voelde me goed,
dus ik heb die chirurg uitgelegd wat de Derby betekent." De chirurg
wilde Wagenaar geen toestemming geven om de Derby te rijden. Van
het argument dat de Derby het hoogst haalbare is voor een draver,
zijn eigenaar, rijder en trainer, was de arts niet onder de indruk.
Deze hooggedoteerde koers voor driejarige dravers is het hoogtepunt
van het seizoen. Een paard kan er maar één keer aan meedoen. „Ik
zei: 'Henri kan niet verliezen. Tenzij er een wiel uitloopt'." Na
lang soebatten ging de chirurg overstag en Wagenaar mocht rijden.
„Op eigen risico. Nou ja, ik voelde me goed, dus we gingen. Ik liet
Henri rustig van start gaan. Ineens sprong hij weg. En hij was niet
te corrigeren. De rest ging de eerste bocht uit en ik moest die
bocht nog ingaan. Dat was het dan, dacht ik. Ik laat hem deze ronde
lopen en dan ga ik de baan af." Het liep anders. „Henri had ineens
zijn draf te pakken. Ik dacht: dit gaat goed, zo eenvoudig... Langzaam
liep hij op het veld in. Ik heb hem heel rustig laten gaan. Nu te
veel geven zou dom zijn. In de laatste bocht hadden we aansluiting.
Drie dik ging ik om de rest heen, ik passeerde de een na de ander
en Henri won de Derby."
„Henri was net een hond. Zo mak, zo braaf. Nooit een touw nodig
als ik hem uit het land haalde. Hij had een eigenaardigheid. Majorettes,
daar hield hij niet van. We waren een keer in Duindigt, tijdens
de Dag van het Paard. Nou ja, dan heb je muziek, fanfare en van
die meisjes, majorettes. En ik wist dat hij daar bang voor was.
Meestal draaide ik om als ik ze aan zag komen. Die dag had ik daar
geen zin in, dus ik gaf hem een tikje op z'n kont met de leidsels
en hij draaide zich naar me om. En hij gromde. Zoals een hond gromt
als je hem z'n bot af wilt pakken. Echt! En hij vertikte het: hij
wilde er niet langs. Ik gaf hem nog een tikje en opnieuw gromde
hij. Toen ben ik maar omgedraaid." Eigenlijk waren de successen
met Quicksilver S en Henri Buitenzorg pas het begin. In de jaren
die volgden, bloeide de sport, boekte Wagenaar honderden overwinningenen
groeide hij uit tot een levende legende.
Afgelopen najaar, een mensenleven later, nam Jan Wagenaar afscheid
van de drafsport. Aan de huidige stand van zaken in de sport kan
Wagenaar niet wennen. "In Duitsland waarschuwen ze meteen als
je van je lijn afwijkt. In Nederland is dat anders. Vroeger was
er ook wel eens wat, maar dan had je een keer ruzie en de volgende
dag was het over. Tegenwoordig rijden ze je het ziekenhuis in voor
een prijsje van een paar honderd euro."
Die 'prijsjes van een paar honderd euro', waarvoor tegenwoordig
gekoerst wordt, houden rechtstreeks verband met de wedinkomsten
die de afgelopen jaren (met de afnemende publieke belangstelling)
drastisch terugliepen. De opening van het vernieuwde drafsportcentrum
in Wolvega heeft Wagenaar met belangstelling gevolgd. „De wedomzetten
hielden nóg niet over", concludeert hij. Toch is hij niet pessimistisch.
Het familiebedrijf dat hij van zijn vader overnam, heeft hij inmiddels
overgedaan aan zijn zoon, ook een Jan, en zijn dochter Yvonne. Het
beleren van jonge paarden is het vak van de jongste Wagenaars. Gestoken
in zijn felrode overall helpt Jan Wagenaar nog steeds mee in het
bedrijf. Het zit er nu eenmaal in, hij doet het werk al sinds zijn
vijftiende. Op de sulky hoeft hij niet meer. Dat doen zijn kinderen.
De grote eigenaren brengen hun vaak kapitaal gefokte jaarlingen
graag naar Otterlo. De naam Wagenaar blijft een begrip in de drafsport.
(einde artikel Bram Hulzebos)
Boven: foto van Jan Wagenaar II uit het blad BIT.
(foto Lonneke Ruesink)
Boven: foto van Jan Wagenaar II uit het blad BIT.
(foto Lonneke Ruesink)
Kortebaan
De website www.kortebaandraverijen.nl (gebr. Hilgersom) schreef over Jan Wagenaar:
In deel 8 aandacht voor de nummer vijf in de Top-100 bij de pikeurs, ‘de maestro’ Jan Wagenaar.
Of hij nu wilde of niet, de in 1937 ter wereld gekomen Jan Wagenaar was voor de drafsport in de wieg gelegd. Zijn vader Jan Wagenaar sr. was een uiterst fanatieke trainer en rijder en wilde niets liever dat zijn zoon zo snel mogelijk bij hem aan de slag ging. Hij probeerde zelfs te regelen dat z’n zoon al op veertienjarige leeftijd als pikeur aan de slag kon, maar daar wilde de bond niets van weten. Zelf was Junior in eerste instantie niet zo gek op de drafsport. Hij wilde liever wielrenner of bokser worden en trainde zelfs stiekem in een Amsterdamse sportschool. Er was echter geen ontkomen aan. Hij gaf de ambities van zijn vader drie koersen de tijd. Als het niet lukte om er één te winnen, zou Junior het voor gezien houden. Hij won echter de derde rit waarin hij in actie kwam en een legende werd geboren.
Nadat hij amper een jaar leerlingpikeur was, reed hij zo’n vier jaar rond als Pikeur-B. Wagenaar bleek op de sulky in eerste instantie net zo fanatiek als zijn vader. Er ging vrijwel geen koersdag voorbij of Wagenaar moest zich melden bij het draverijcomité, soms wel eens vier keer per meeting. In een documentaire die TV Gelderland in 2012 over Jan Wagenaar maakte, noemde voormalig NOS-commentator Hans Eysvogel hem een ‘terrorist en een vechtersbaas’, maar ook een ‘top-technicus en top-tacticus’. Want dat Wagenaar een ongekend talent bezat, was inmiddels wel duidelijk.
Wereldrecord
Nadat de familie Wagenaar noodgedwongen moest verhuizen naar Otterlo, groeide de stal uit tot een top-entrainement. De absolute blikvangers waren Quicksilver S en Henri Buitenzorg, twee paarden die Stal Wagenaar internationale faam bezorgden. Zo won Quicksilver S maar liefst 142 koersen; een absoluut wereldrecord. Henri Buitenzorg bezorgde Wagenaar de mooiste overwinning uit zijn loopbaan: de Derby van 1969. Buiten zijn schuld belandde Wagenaar door een ernstig auto-ongeluk in het ziekenhuis en leek het onwaarschijnlijk dat hij Henri tijdens de belangrijkste koers voor driejarige paarden zou begeleiden. Wagenaar wilde echter van geen opgeven weten. Hij beloofde het rustig aan te doen en die middag slechts één koers te rijden. Hoewel zijn doctoren het ten zeerste afraadden, besloot Wagenaar toch te gaan. Tot overmaat van ramp miste Henri Buitenzorg op het moment suprême de start en leek de combinatie kansloos. Ondanks de vele tientallen meters die werden verloren, besloot Wagenaar door te rijden en boekte hij een onwaarschijnlijke overwinning, waar tot op de dag vandaag nog altijd over wordt nagepraat.
In 1972 kreeg Junior een zware klap te verwerken. Terwijl hij met Henri Buitenzorg actief was in Duitsland overleed zijn vader. Een verlies dat hij niet zomaar te boven kwam. Z’n vader was al die jaren een keiharde leermeester voor hem geweest. In een interview vertelde hij eens: “Hij was een goede vader, maar een slechte baas. Ik heb een mooie jeugd gehad, waarin ik alles kon krijgen, behalve een complimentje. Hij heeft me hard gemaakt, misschien wel harder dan nodig.” Zijn vaders uitspraak ‘wanneer ik mijn ogen sluit, is het ook met jou gedaan’ legde een enorme druk op Wagenaar, waar hij bijna aan leek te bezwijken. Niets lukte, totdat zijn vrouw Annie ingreep. Zij adviseerde om het op de kleinere koersbanen te gaan proberen. Een gouden raad. Wagenaar hervond zijn vertrouwen en sloot het jaar af als kampioen bij de pikeurs, een titel die hij tussen 1963 en 1977 maar liefst elf keer wist te veroveren. In 1977 kroonde hij zich ook nog eens tot Europees kampioen, het zoveelste succes in de loopbaan van neerlands meest succesvolle pikeur allertijden.
Ziel en zaligheid
De kortebaan was voor Wagenaar een hobby, maar wel één waar hij zijn ziel en zaligheid in kon leggen. Al als kleine jongen was hij tijdens de koers vanaf de eerste rit in het startvak te vinden en mocht hij zelfs de naald op de startplaat zetten. Vanaf 1954 kwam hij zelf in actie op de kortebaan. Zijn eerste finale liep hij op 27 juli 1954 in Voorschoten, waar hij als invaller van zijn vader optrad, die zijn beide paarden naar de finale had gereden. Ook in zijn twee daaropvolgende starts in Stompwijk en in Santpoort bereikte hij de finale. Pas een jaar later boekte hij zijn eerste overwinning op de kortebaan, met O Nelly Zora. Tegenstander tijdens de finale? Zijn vader.
Vanaf dat moment ging het crescendo met Wagenaar. In 1957 won hij vier kortebanen, gevolgd door een absoluut topjaar in 1958, waarin hij maar liefst elf van de achttien kortebanen won. Ronny Zora was dat jaar de absolute blikvanger van de stal, met overwinningen in Appingedam, Warmond, Stompwijk, Beverwijk, Stompetoren, Purmerend, het Nederlands kampioenschap in Medemblik en Lisse. Wagenaar vervolmaakte het elftal met twee overwinningen met Vlaamsche Gaai S en Ria Kitty. Ook in 1961 was Wagenaar, vooral door de dadendrang van Xylon S die dat seizoen zes keer won, flink op dreef door acht van de zestien kortebanen te winnen.
Waar Wagenaar tijdens de jaren ’60 op eenzame hoogte acteerde, werd de concurrentie tijdens de jaren ’70 heviger. De gebroeders Pools verschenen ten tonele en ook Manus Bouwhuis bleek een zeer behendige kortebaanpikeur. Daarnaast had Wagenaar door heel Europa belangen op de langebaan en moest hij noodgedwongen wel eens een kortebaan laten schieten. Desondanks bleef hij zijn overwinningen op de kortebaan meepikken.
Gouden Helm
In 1985 volgde eindelijk zijn eerste kampioenschap op de kortebaan. Dit klassement werd pas vanaf 1974 bijgehouden; juist op het moment dat Wagenaar’s prioriteiten op de langebaan lagen. De strijd om het kampioenschap was dat jaar ongemeen spannend en pas tijdens de allerlaatste rit van het seizoen verzekerde Wagenaar zich in een rechtstreeks duel met concurrent Harry Pools van zijn eerste kampioenshelm. Een tweede kampioenschap volgde in 1991. Dankzij drie overwinningen van Danielle Guapa en zeges van Country D, Don Corleone en Flying Ricardo bleef hij Rob de Vlieger nipt voor.
Met Zorba ter Lune had Wagenaar in 1992 een prima sprinter, die won in Assendelft, Stompwijk en Schagen, maar daarna leek het lange tijd alsof Wagenaar zijn laatste succes op de kortebaan had geboekt. Tot die memorabele middag in De Lier. Op 12 augustus 2006, ruim 51 jaar na zijn eerste kortebaanoverwinning, sloeg Wagenaar nog één keer toe. Resi Bes bezorgde ‘de maestro’ zijn laatste zege op de kortebaan. Wagenaar zou twee jaar later in Venhuizen nog één keer een finale rijden, maar zijn Nathan Streamline was niet opgewassen tegen Volann d’Orange en Lindsey Pegram.
Tegenwoordig helpt hij thuis in Otterlo zijn dochter Yvonne op haar entrainement. Samen met zijn vrouw Annie zorgt hij drie keer per dag voor het voeren van de paarden. “Elke morgen om zes uur doet mijn vrouw Annie de eerste ronde. Daarna doe ik alle werkzaamheden die op dat moment nodig zijn. ’s Middags na het eten neem ik mijn rust, om daarna mijn werk weer op te pakken. Alles in een rustig tempo. Het is heerlijk om dat alles samen met mijn vrouw en dochter te kunnen doen. Op de sulky stap ik al lang niet meer. Die tijd is voorgoed voorbij.”
In de Top-100 staat op nummer 5:
Jan Wagenaar, van 1955 t/m 2006: 76 zeges met:
O Nelly Zora, Ria Kitty 2x, Tourterelle 3x, Prinses Zora, Ronny Zora 8x, Vlaamsche Gaai S 2x, Sonja Zora, Xylon S 7x, Y Kitty’s Zoon 2x, Zilverfazant S 3x, Aalscholver S, Wiebeline Wip, Wise Guy, Boy van Quick 2x, X Hanover 3x, Ydolius, Zephyr Scotch 2x, Bretteur P 4x, Hofnar 2x, Junior Volomon 2x, Lady Belle, Letino Quick, Muresj, Un Deux Trois, Remi Star 2x, Yvon Kitty 3x, Yardley Cup, Yashmir, Alljay Hanover 3x, Catch Me Jacky, Danielle Guapa 5x, Country D, Don Corleone, Flying Ricardo, Zorba ter Lune 3x, Resi Bes
Boven: Een foto uit 1958 met v.l.n.r. moeder Wagenaar met Ria Kitty,
Jan junior met Ronny Zora en vader Jan Wagenaar met Vlaamsche Gaai S.
Met Ronny Zora heeft jonge Jan 8 kortebanen gewonnen.
Boven: Kortebaan in 't Zand in 1985: Jan Wagenaar (rechts) gaat met
Yvon Kitty zijn tegenstander Ysland met Cees de Leeuw kloppen en
behaalt met deze eindzege in 1985 het Pikeurskampioenschap.
Boven: Jan Wagenaar wordt gehuldigd met zijn zege in 't Zand
en het Kampioenschap van
1985. Zijn zoon Jan houdt de
winnares Yvon Kitty vast. De blauwe helm met de witte
Franse lelie vormen de kleuren van Stal Wagenaar.
Boven: Jan Wagenaar met Danielle Guapa te Voorschoten
in
1991.
Boven: Jan Wagenaar wint met Resi Bes in De Lier in 2006.
Boven: De 69-jarige Jan Wagenaar heeft in 2006 zijn laatste kortebaan
gewonnen met Resi Bes in De Lier.
In Memoriam Jan Wagenaar
Hieronder een In Memoriam dat Henri van Voorn schreef naar aanleiding
van het overlijden van Jan Wagenaar op 1
december 2020. Het is gepubliceerd in het vakblad "Draf&Rensport"
nr. 43 van 21 december 2020.
Titel: De man die altijd wilde winnen
Op dinsdag 1 december jf. is Jan Wagenaar op 83-jarige leeftiid overleden. Daarmee verliest de sport een groot kampioen, die in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw aan de top stond. Een kampioen die altijd wilde winnen is heengegaan.
Dochter Yvonne vertelde me dat de gezondheid van haar vader de laatste tijd achteruitging. Hij had problemen met lopen en ademhalen. Daar kwam bij dat de gehele familie in Otterlo onlangs getroffen werd door het Corona virus. Met het heengaan van Jan verliest zijn vrouw Annie, die ruim 61 jaar met hem getrouwd was, de man met wie zij een eenheid vormde. Jan als vakman op paardengebied en Annie die de zakelijke kant bestierde.
Vakman
De grote successen van Jan Wagenaar begonnen toen zijn vader wegging uit de buurt van Amsterdam en in Otterlo een nieuw entrainement opzette. Mede dankzij de Zora-nakomelingen en de komst van Quicksilver S bestormden de Wagenaars de top van de drafsport. Tot aan dat moment maakten Geersen en zijn rechterhand Martin Vergay de dienst uit. Jan Wagenaar heb ik vanaf de zestiger jaren meegemaakt als vakman. Als trainer en rijder stond hij lang op eenzame hoogte ondanks concurrentie van eerst Geersen en later de broers Jan en Stef van Dooyeweerd. Wagenaar was een echte familieman die het liefst buiten de schijnwerpers zijn werk deed. Na grote successen liep hij niet voorop in de polonaise. Ook had hij veel minder dan zijn vader destijds de behoefde om over alles en iedereen een mening te ventileren.
Bijna 3.500 overwinningen
Tussen zijn eerste zege met Quita Scott in 1953 en zijn laatste in 2007 met Very Nice Lobell liggen tussen de 3480 a 3490 zeges. Het officiele afscheid van Jan vond in 2010 op initiatief van Miep Hamming in Groningen plaats waar hij de Gouden Speld van de
Stichting NDR ontving.
Hij won alle klassiekers meerdere keren, net als de Kampioenschappen en de draverij om de Gouden Zweep. Elf keer werd hij rijderskampioen en negen keer kampioen bij de trainers. In 1977 werd hij Europees Kampioen. Jan Wagenaar vertelde me tijdens de diverse keren dat ik hem interviewde vol trots dat zijn manier van leven hem in 1987 al in staat stelde om het rustiger aan de doen. De tijd van de grote aantallen dravers in training was voorbij en vanaf dat moment werkte hij het liefst zonder personeel. Yvonne stipt aan dat hij altijd trots was op haar successen en die van haar broer Jan. Hij had het er moeilijk mee dat dochter en zoon op een gegeven moment het erf verlieten en elders aan de slag gingen. Beide keerden later overigens voor kortere of langere tijd weer terug in Otterlo. Daar genoot Jan dan weer van. Hij had het naar zijn zin in Otterlo, dat vaak een eldorado voor dravers werd genoemd.
Zijn cracks
Met Jan Wagenaar nemen we afscheid van een tijdperk dat de tribunes nog uitpuilden als Quicksilver S het opnam tegen Jour de
Java. Dat was later ook het geval als Jan met Henri Buitenzorg streed tegen Jan van Dooyeweerd die over Jojo Buitenzorg en
Eland beschikte. Heroische gevechten waar in de café's dagen van tevoren over werd gesproken.
Definitief Afscheid
De crematie in besloten kring vond afgelopen maandag plaats. Daar klonk nog eenmaal de Amboss polka. Duizenden keren was dat voor hem het sein dat hij aan de bak moest en dat er gewonnen moest worden.
Wij wensen zijn vrouw Annie, de kinderen Yvonne en Jan en de naaste familieleden sterkte toe bij het verwerken van dit verlies.
Boven: Op de kist van Jan Wagenaar II lag de sierdeken die hij kreeg
na het behalen van zijn 3000-ste zege in 1986 en een kampioenshelm.
De crematie vond plaats op 7 december 2020.
In Memoriam Annie Wagenaar-Brouwer
(1936 - 2024)
Na Jan's overlijden op 1 december 2020 heeft zijn vrouw Annie nog enkele jaren in hun bungalow op het entrainement in Otterloo gewoond. Daar is zij op 10 februari 2024 op 88-jarige leeftijd overleden.
Annie werd geboren op 16 januari 1936 te Amsterdam. Zij was een zus van Gerrit Brouwer, die halverwege de vorige eeuw bij Purmerend een dekstation begon waar o.a. de Amerikaan Duke of Lullwater ter dekking stond. Gerrit was een draverman, die ook amateurrijder was. Hij had ook koerspaarden en fokmerries, o.a. Unita Zora, een fokproduct van zijn zwager Jan Wagenaar. Zij fokte goed en is de grootmoeder van Kailash.
Annie speelde een hele belangrijke rol in de successen van haar echtgenoot Jan Wagenaar en werkte hard mee op zijn entrainement. Naast haar gezin zorgde zij ook voor de paarden. Met Jan vormde zij een twee-eenheid. Ze kregen twee kinderen, Yvonne en Jan. Yvonne heeft twee dochters, van wie Ingrid Vermeer ook in de sport actief is. Zoon Jan woont en werkt als trainer in Zweden.
Enkele foto's van Annie staan verspreid over deze pagina en ook hieronder.
Boven: Jan en Annie kijken in het fotoboek naar
de zegepralen de familie Wagenaar.
Boven: Annie was ook amatrice. Ze staat hier achteraan, naast
die man. V.l.n.r.: Mej. Atie van Rijswijk, Janna Dragt-Peenstra,
Rietje de Rijk-France, ????????????, Mej. D. Langendonk,
een mannelijke verstekeling (de toenmalige Burgemeester
van Hilversum?), Annie Wagenaar-Brouwer,
Mevr. Borst-Hauber, Jeannette Huizeling,
Nellie Kooyman-Wagenaar, de schoonzus van Annie.
Boven: Jan Wagenaar gehuldigd na zijn zege in de GP der
Lage Landen 1962. Annie heeft de jonge Yvonne op de arm.
Links krijgt eigenaar Jo Smit felicitaties.
Boven: Bij de overlijdensadvertentie van Annie Wagenaar-Brouwer
stond deze foto waarop zij Henri Buitenzorg thuis uitrijdt.
Annie werkte hard mee op het entrainement.
Jan Wagenaars alfabet
door Henri van Voorn
(behoort bij het In Memoriam)
Als je terugblikt op de imposante carrière van Jan Wagenaar dan passeren
vele namen de revue. Via onderstaand alfabet komen de grootste cracks
in ieder geval aan bod. (de webmaster heeft nog enkele namen toegevoegd)
A |
De A reserveer ik voor de Amerikaanse Azalea Hanover. Jan werd in 1966 tweede met haar in de Grote Prijs der Lage Landen. Attila en Abdullah Hanover waren succesvol in de topklasse. |
B |
De B voor Bento Kitty, die ik net iets hoger plaats dan Bretteur P, Barry Williams, Boy van Quick, Bruno en
Brahmapoetra S. Bento won als twee en driejarige alle klassiekers. Hij bezorgde Jan zijn eerste Derby winnaar. Uiteraard vergeten we Bernadine niet die Jan in 1967 op Alkmaar zijn 1000e zege bezorgde. |
C |
De C koppel ik aan Caracara S van fokker Joh. Smit. De hengst won de Sweepstakes toen die voor de laatste keer op Mereveld werd verreden. Vermeldenswaard is dat Cherie Spencer, haar eerste succes met Jan Wagenaar boekte. |
D |
De D hoort bij Diana R hoewel Duchesse Mac ook hoge ogen gooit. Diana won
Sweepstakes en Derby en later Merevelds Mijlrecord. Duchesse won op latere leeftijd veel, vooral lange afstandskoersen. |
E |
De E is van Eronica W, die de Jofferprijs en de Productendraverij won. Een eigen fokproduct van de Wagenaars. Eroelina en Esta Beroona deden ook goed mee in deze jaargang. |
F |
De F is van Flamingo Six die van de familie Geluk naar Jan Wagenaar ging en een stayer van formaat werd. Eigenaar Van Oosten. Verder natuurlijk Fabiola Kitty en Fluitlijster S. |
G |
De G leverde Gezina op van de familie Lekay, die er in 1983 voor zorgde dat Jan in het ziekenhuis van Groningen moest herstellen van een ernstige beenbreuk. |
H |
De H staat voor Henri Buitenzorg. Hij was een van de absolute uitblinkers van Wagenaar. Historisch is zijn Derbywinst toen Jan na een ernstig auto ongeluk het ziekenhuis voor een dag mocht verlaten om de Derby te rijden. Het leek een foute beslissing toen Henri na de start sprong, maar een ademloos toekijkend Duindigt zag dat Henri alsnog won. Later werd hij in Aarhus Europees Kampioen van de Vijfjarigen en won hij de Prijs der Giganten toen Hilversum heropend werd. Uiteraard won hij ook vele kampioenschappen, grote koersen en de Goude Zweep. Henri bezorgde Jan zijn 2000e zege in de serie van de Grote Kerstprijs te Hilversum in 1975. Verder in deze jaargang natuurlijk ook Helene Hanover.
|
I |
De I bracht Wagenaar naast stayer Inyala ook de veelvudig winnende Ingrid Hanover. Zij won de Derby proef en de Sprintersprijs voor Driejarigen. |
J |
De J staat voor Jee van Torcy. Hij bracht Jan in 1995 terug in het nieuws toen hij het Kampioenschap der Driejarigen won. |
K |
De K is voor Kilimanjaro Montana (van de trouwe eigenaar Jaap ven den Berg) waarmee
Wagenaar veel succes had in Duitsland. |
L |
De L bracht Jan op latere leeftijd Lido Buitenzorg die o.a. de Grote Kerstprijs, het Noordelijk Winterkampioenschap en het Sprintkampioenschap in Alkmaar won. Luciano stond langer bij Wagenaar en won de Sprintersprijs voor Vijfjarigen. |
M |
De M is van Micky waarmee Jan in de
klassiekers meestal achter Manza Buitenzorg aan reed. Diezelfde Manza werd later bij hem
gestald en dat leverde mooie successen op. Vaak moest hij het opnemen tegen legendes
als Speedy Volita en Kees Verkerk. Manza won met Jan de Grote Prijs van Nederland, het Kampioenschap Nederlandse Paarden en de interland tegen de Belgen. Niet onvermeld mag blijven dat Jan als catch-driver vaak won met de tragisch verongelukte Mistral Nora. |
N |
De N-jaargang bracht Jan Wagenaar Niels
Zuidvelde, die als 2- en 3-jarige succesvol was bij Klaas Woudstra. Jan won er bet
Kampioenschap der Vierjarigen en de Prijs der Vierjarige Stayers mee. |
O |
De O van Orma Pride staat voor de veelbesproken Derby van 1976. In een zinderend eindgevecht werd Othella Hinda de doorgang tussen Orma Pride en Olafski Itenska belemmerd. Jan Wagenaar moest en zou ook deze Derby winnen. Ook de crack Ossian moet worden genoemd. Hij ging op latere leeftijd van Aad Harmsen naar Jan Wagenaar. |
P |
De P stond aanvankelijk voor Panam maar uiteindelijk bleek Pacemaker W de betere met winst in de Prijs der Vierjarige Stayers. |
Q |
De Q is voor de legendarische Quicksilver S. Hij kwam pas op negenjarige leeftijd bij de Wagenaars op stal en won vele kampioenschappen en grote koersen. Hij won maar liefst 142 koersen waaronder de Grote Prijs der Lage Landen in 1964. Hij nam op 17-jarige leeftijd in bijzijn van de hele vaderlandse pers winnend afscheid op Mereveld. |
R |
De R gaat naar Robin Buitenzorg. Jan won er zelf de Gouden Zweep mee maar genoot zeer toen zijn zoon Jan met Robin zegevierde in het Kampioenschap Nederlandse paarden. Remi Star was op korte- en langebaan succesvol. |
S |
De S pijnigt het geheugen en verder dan Szeretlek kom ik niet. |
T |
De T reserveren we voor Tony Vitesse. Hij moest als driejarige opboksen tegen Torpedo Fortuna, Totem Volita en Titus van Echten. Tony maakte nog wel eens een foutje maar in de Derby stond hij er. Hij was de vijfde en laatste Derby winnaar van Jan. |
U |
De U van Udo Rotary waarmee Jan in de klassiekers de jaargangstoppers Uno Hazelaar en Udo Quick tegenkwam. Udo Quick stond ook kort in Otterlo en Uno Hazelaar kwam op latere leeftijd bij Wagenaar op stal. Uno bloeide er op. |
V |
De V gaat naar Venri van Echten, die de Jonkerprijs en de Grote Prijs der Tweejarigen won. Een alfabet eerder hadden de Wagenaars Vitalis, die tweede werd in de Derby. |
W |
De W-jaargang bracht Jan geen grote cracks in twee jaargangen. We noemen hier Wilma Zora. |
X |
De X koppelen aan Xylon S. Jan Wagenaar was een liefhebber van de kortebaan. Hij won er 76 waarvan zeven met Xylon S. |
Y |
De Y staat voor Yardley Cup die in een ongekend spannende eindstrijd Jan Wagenaar in 1984 zijn laatste Sweepstakes-winst bezorgde. Een alfabet eerder reed hij Yardley W. |
Z |
De Z is van Zeres Boszorg die Jan in oktober 1986 te Schaesberg zijn 3000e zege als pikeur bezorgde.
Maar wie bij de Z zeker niet mag ontbreken is stammoeder Zora, die een hele serie klassieke winnaars heeft gebracht, waarmee Jan's vader groot is geworden en de "junior" van toen natuurlijk ook. |
Boven: Jan Wagenaar jr. wint zijn eerste Derby met Bento Kitty,
in 1963.
Boven: Jan Wagenaar rijdt een ereronde na zijn zege met Duchesse Mac
in de Grote Fokkersprijs 1968. Jan is hier 31 jaar oud.
Let op: Bovenstaande foto mag alleen worden gebruikt voor
niet-commerciële doeleinden en dan moet dit erbij staan:
ANP Photo (1968) / Foto: Andre van der Heuvel, gelicenseerd onder:
Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GeenAfgeleideWerken 4.0 Licentie.
Boven: Barry Williams poseert met Jan Wagenaar jr.
eind jaren 60.
Boven: De overwinningskus: Annie feliciteert haar Jan
na de zege van Tony Vitesse in 1980.
Boven: Tony Vitesse met Jan Wagenaar en aanhang na hun zege
in de Installatie Bureau-prijs op Duindigt d.d. 30-8-1980.
(4 weken na de Derby)
Boven: De hele famile Wagenaar bij het afscheid als pikeur
van Jan in 2010.
Andere verhalen betreffend de Wagenaars
en hun paarden
- voor een artikel over zijn vader Jan Wagenaar senior: Click hier
- voor een artikel over zijn dochter Yvonne Wagenaar: Click hier
- voor een artikel over zijn zus Nelly Kooyman-Wagenaar: Click hier
- voor een emotioneel artikel waarin Wagenaar sr. en jr. vertellen
over hun crack Quicksilver S na diens overlijden, woordelijk opgetekend door de
journalist. Het is alsof je de Wagenaars hoort praten, met veel
liefde en verdriet, over hun pas gestorven lievelingspaard. Click hier
- voor de Hall of Fame-pagina van Quicksilver S: Click hier
- voor de Hall of Fame-pagina van Henri Buitenzorg: Click hier
Er staan ook nog andere Wagenaar-paarden bij de BN-ers in onze Hall of Fame:
Kitty Zora, Bento Kitty, Duchesse Mac, Flamingo Six, Lido Buitenzorg, Manza Buitenzorg, Ossian, Remi Star, Robin Buitenzorg en Tony Vitesse. Click hier
|